Animal assisted therapy is echt een geweldige vorm van therapy. Samen met je dier iemand verder helpen, hoe bijzonder is dat niet? De kinderen, jongeren en volwassenen die zich nu nog mijn honden Fien, Jazzy en Cash herinneren getuigen hoe veel indruk deze manier van werken op mensen kan maken.
‘Met Pavlov komt alles wel goed, mama’, zei laatst een jongetje toen hij naar buiten liep, en mijn hart maakte een klein sprongetje. Hier doe ik het voor, voor dit jongetje en jongetjes als hem.
Maar wat doe je als je hond misschien niet meer zo geschikt is voor het werk?
Momenteel zit ik zelf met zo’n dilemma, of nou ja…eigenlijk niet, want ik heb mijn beslissing al gemaakt, maar het is wel een dilemma waar veel mensen mee worstelen die hun (in dit geval) hond inzetten.
In AAT-land zijn zaken eigenlijk nog niet zo heel goed geregeld. Er is weinig tot geen controle of het dier dat ingezet ook daadwerkelijk geschikt is. Ja, er zijn gedragstesten en ja, er zijn opleiders die ook eisen stellen aan fysieke gezondheid, maar in de praktijk kan en mag alles.
Er is een brancheorganisaties, maar op hun site staat al heel wat maanden te lezen dat ‘aan deze pagina gewerkt wordt’, en er zijn accreditatie-organen waar je kunt terugvinden welke opleiders aan bepaalde eisen voldoen, maar niemand die het daadwerkelijk controleert. Zoals met zoveel van dit soort eisen en regels, die papieren tijgers blijken te zijn.
Mijn Juul blijkt fysieke problemen te hebben. Ze heeft spondylose en beginnende staar. Ik baal hier om verschillende redenen van, maar natuurlijk in de eerste plaats baal ik voor Juul zelf. Juul is nog een jonge hond, en dan al die klachten hebben is natuurlijk heel vervelend en zal invloed hebben op het verloop van haar leven.
Ik zie dat ze pijn heeft en het valt me ook op dat ze niet goed kan inschatten hoever een deur openstaat, of hoeveel afstand er is tussen haar en -bijvoorbeeld- mijn hand met snoepje. Gevolg is dat ze soms staat te piepen omdat een deur openmoet die al openstaat, zich soms tegen een deur aanloopt en laatst in mijn hand beet omdat ze dacht het snoepje te pakken. Je moet er niet aan denken dat dat de hand van een kind is die haar wil belonen omdat ze samen aan iets werken.
Tot enkele maanden geleden was Juul mijn favoriete hondse college om mee te werken. Haar eigenzinnige dalmatenkarakter bracht mooie inzichten en spiegelde het gedrag van anderen op hele duidelijke wijze. Ze was altijd vrolijk en blij om mee te gaan naar het werk, en joelde als ze iemand zag binnenkomen. Iedereen kent Juul als een vrolijk, blij ei.
Cash, mijn andere AAT-hond, was geheel onverwacht ziek geworden, uit het werk gehaald en korte tijd later ingeslapen. Hij liet een leegte achter, en ik dacht in eerste instantie dat dát hetgeen was waar Juul last van had. Hij was immers ook haar vriendje en huisgenoot. Natuurlijk had dat invloed op haar gemoedstoestand!
Daarna verhuisden we, er veranderde veel in korte tijd, en ik zag een hond die steeds minder plezier in haar werk leek te hebben. Ik moest wat meer mijn best doen om haar mee te krijgen, eenmaal op het werk deed ze weer enthousiast mee…maar toch…het knaagde.
En dus maakte ik een afspraak bij een dierenarts, ook al ging Juul driemaandelijks naar een ostheopaat en had ik niet de indruk dat er fysiek iets aan de hand was.
Maar dat knagende gevoel dat er toch iets niet helemaal klopte…
Ik bleek dus gelijk te hebben.
Ik schreef al eerder dat ik mijn beslissing heb gemaakt, Juul zal niet langer als mijn AAT-hond werken en vervroegd met pensioen gaan.
Dit maakt wel dat ik veel over dit vraagstuk aan het nadenken ben, omdat ik wel denk dat ik – meer dan gemiddeld- kijk heb op honden en hondengedrag. Naast het feit dat ik therapeut ben, ben ik ook kynologisch gedragstherapeut en heb ik in die hoedanigheid geleerd om goed te kijken naar de fysiek van een hond. Hoe hij zich beweegt, welke dingen anders of afwijkend zijn, wetende dat gedragsproblemen vaak het gevolg zijn van fysieke problemen. Tijdens gedragsconsulten is dat het eerste wat je gaat bevragen, wat vaak resulteert in een verwijzing naar de dierenarts. Ik heb er tijdens mijn opleiding tot gedragstherapeut dus heel wat lesuren aan gewijd, en toch… ik heb niet meteen geschakeld dat Juul fysiek problemen had.
Als ik dat al niet goed kan, met mijn kennis en kunde, hoe kun je dat dan verlangen van mensen die niet die achtergrond hebben die ik heb?
Hoe kun je dan waarborgen dat honden niet te veel belast worden, te lang door moeten werken, te oud zijn voor hun inzet, of om andere redenen niet (meer) geschikt zijn voor hun werk? Of dat mensen tóch hun hond blijven inzetten omdat ze nu eenmaal animal assisted therapy aanbieden en dus hun werk kwijt zijn als ze hun hond niet meer kunnen inzetten?
Er is nog heel wat werk te verrichten om dit werkveld goed, en vooral verantwoord, op de kaart te zetten. Het begint bij educatie, goede gedragstesten, fysieke controles en eigenaren die kritisch naar hun honden kijken, en dan ook de rottige beslissing durven te maken als hun hond niet meer geschikt blijk te zijn.
Het is jammer dat ik Juul niet meer kan inzetten, maar in de jaren dat ze als mijn hondse collega werkte heeft ze bergen verzet.
Daarvoor een diepe buiging en een groot dankjewel!
p.s. de prachtige foto's zijn gemaakt door chica's click fotografie Sandra heeft meteen tijd voor me vrij gemaakt om met Cash te komen toen bleek dat ik hem moest laten inslapen. Ik ben nog steeds enorm dankbaar voor deze laatste foto's van mijn grote vriend!